|
|
Jos' Schaakcolumns Kaartschaak (1)
Het correspondentieschaak (of kaartschaak in tegenstelling tot bordschaak) is een probaat middel om de luie schaker tot het bestuderen van vakliteratuur te dwingen. Deze studie werpt vaak zijn vruchten af, hoewel er soms ook een zure appel bij zit.
Door een dergelijke appel moest ik mij onlangs heen bijten, toen ik al te klakkeloos een variant 'uit het boekje' volgde.
Voordat ik begon met mijn drie zwartpartijen in de NBC groep I-464, had ik mij voorgenomen altijd 1...e6, 2...b6 en 3...Lb7 te spelen, ongeacht welke drie eerste zetten wit ook speelde. Met dit universele systeem achter de hand zou ik me slechts voor mijn witpartijen zorgen hoeven te maken. Bovendien is een dergelijk onbekend maar universeel systeem ook handig voor het nieuwe bordschaakseizoen, dus kocht ik bij de 'Slegte' het boekje 'The English Defence'.
De meest kritieke en spectaculaire variant uit dit boekje beslaat 21 van de 98 pagina's en belooft zelfs in de wildste vertakking een remise door eeuwig schaak. Deze variant kwam in een van mijn partijen op het bord :
Wit : Leo van Steenoven
Zwart : Jos Heesen
NBC I-464 1992
1. d2-d4 e7-e6
Een uitnodiging om over te gaan naar het Frans met 2.e4. Een van de redenen waarom Tartakower de zwarte opstelling ook wel 'de Kameleon' genoemd heeft.
2. c2-c4 b7-b6 3. e2-e4 Lc8-b7 4. Lf1-d3 ...
De 'normale' methode om pion e4 te dekken met 4.Pc3 geeft zwart mogelijkheden tot egalisatie met 4...Lb4. Zeer kras is daarbij de variant : 4.Pc3 Lb4 5.Dc2 Dh4 6.Ld3 f5 zoals geschiedde in de partij Farago-Miles Hastings '76.
4. ... f7-f5
Maakt direct gebruik van de schaduwkant van 4.Ld3 : de pion op g2 is zwak geworden.
5. e4xf5 Lb7xg2
Wit en zwart kunnen zich nu uitleven in het uitspinnen van de meest spectaculaire slagenwisselingen. Dat je de tijd hebt voor het doorrekenen van dit soort varianten is een van de charmes van het kaartschaak. Voor een partij als deze hebben de spelers ieder 3 dagen bedenktijd per zet, waarbij de 'opgespaarde' tijd (die spaar je vooral in de opening) natuurlijk blijft meetellen.
6. Dd1-h5 g7-g6
Want 6...Ke7? verliest een stuk na 7.Dg5+
7. f5xg6 Lf8-g7
Opnieuw gedwongen want op 7...Pf6? volgt 8.g7+ Ph5: 9.gh8D.
8. g6xh7+ Ke8-f8 9. Lc1-g5 ...
Na 9.hg8: volgt 9...Kg8: 10.Dg4 Lh1: 11.Lg5 en zwart speelt de dame naar e8 of f8 en krijgt voordeel, zoals diverse partijen van Basman hebben aangetoond.
9. ... Pg8-f6 10. Dh5-h4 Lg2xh1 11. Pg1-e2 ...
Dit torenoffer voor twee pionnen werd geintroduceerd door Browne in zijn partij tegen Miles op het Interpolistoernooi in Tilburg (1978).
11. ... Lh1-f3
Deze mysterieuze zet werd in mijn boekje aanbevolen als zwart's beste voortzetting, hoewel voorbeelden uit de meester- of grootmeesterpraktijk ontbreken. De in de vorige aantekening genoemde partij vervolgde met : 11...Pc6 12.Pf4 Kf7 13.Lg6 Ke7 14.Ph5 Df8 15.Pd2 e5 16.0-0-0 Pd4: 17.Th1: Pe6 18.f4 d6 19.Pe4 en de zwarte stelling stortte in.
12. Pe2-f4 Pb8-c6 13. Pb1-d2 Lf3-g4
Het idee achter 11...Lf3 : de loper verhindert de lange rokade, bovendien kan straks met ...Lf5 de gevaarlijke diagonaal b1-h7 afgesloten worden.
14. Pf4-g6 Kf8-f7 15. Pg6-e5 Pc6xe5 16. d4xe5 Lg4-f5 17. Ld3xf5 ...
Op 17.ef6: volgt sterk 17...Th7:!
17. ... e6xf5 18. e5xf6 Th8-e8+ 19. Ke1-f1 Lg7xf6 20. Dh4-h5+ Kf7-g7
21. Dh5-h6+ Kg7-f7
Mijn naslagwerk had beloofd dat wit hier genoegen zou nemen met remise door eeuwig schaak.
22. Pd2-f3 ...
Helaas ! Wit heeft goed gezien dat hij zijn initiatief kan gebruiken voor een winnende combinatie.
22. ... Te8-e6
Wie helpt mij aan een beter plan in deze stelling, en geeft daarmee blijk een betere analyticus te zijn dan het fameuze trio Keene, Plaskett en Tisdall, de schrijvers van 'The English Defence'?
23. Ta1-d1 d7-d6 24. Pf3-d4 Te6-e5 25. f2-f4 ... (1-0)
Na slechts vier zetten op eigen kracht uitgevoerd te hebben kan zwart opgeven, er volgt bijv. : 25...Lg5: (Wat anders ? Op 25...Tc5 volgt 26.Te1 met de dreiging 27.Pe6 waarna de zwarte dame gedwongen wordt de dekking van f6 op te geven en wit de zwarte stelling volledig kan opblazen.) 26.fg5: De7 27.g6 Kf6 28.g7 etc. BAH !
Hopelijk zal The English Defence in de open haard wel zijn rendement opbrengen.
